Arantxa González Zumarragako Udaleko Gizarte Zerbitzuetako eta Berdintasuneko zinegotzia da. Euskadi Lagunkoiaren "Elkarrizketak/Entrevistas" atal berri honetan ELKARZAINDUZ programari buruz galdetu diogu.
Arantxa, zer da ELKARZAINDUZ programa?
ELKARZAINDUZ programa bi unetan banatuta dagoen ibilbide-orri bat da. Batetik, egin genituen plan guztiak ordenatu eta plan bakar batean bateratu ditugu, hiru premisa kontuan izanda: zainketak, berdintasuna eta aniztasuna. Eta bestea, zaintza komunitarioetan oinarritu behar duen gizarte-eredu berri batera bideratutako estrategiak bultzatuko dituen diseinuan pentsatu ahal izatea.
Herritar guztiei zuzendutako plana da, eta 7 jarduera-ildo ditu. Honako hauek nabarmentzen dira: autonomia pertsonala eta mendetasunaren prebentzioa, gizartearen eta familiaren arteko konbibentzia, adinekoen nahi ez den bakardadean esku hartzeko aukera eta parte-hartzea sustatzea asoziazionismoaren eta gizarte-boluntarioen bidez.
Plan osoa dokumentu bakar batean bateratzen saiatu ginenean, estrategia birpentsatu behar izan genuen. Modu errazean egin genuen, hitz-jokoa balitz bezala: Komunitatea, Zainketak, Hiria; eta 4 ideia nagusi: Konektatuz, Ezagutuz, Partekatuz eta Kontrolatuz.
Eta zein da Euskadi Lagunkoiarekiko lotura?
Euskadi Lagunkoia helburu batekin sortu zen: adinekoen bizi-kalitatea hobetzea, belaunaldien arteko harremanak hobetzea eta guztiek gizartean parte hartzea. Zumarragak 2013an egin zuen bat Euskadi Lagunkoiarekin, proiektuaren gidaritza eraman zuen lehen udaletako bat izan ginen. Elkarzainduz elkartearen oinarria Zumarraga Lagunkoiaren esentzia da.
Orain, eredu hori bera lantzen jarraitzen dugu. Diagnostikoa eta plana herritarrekin lankidetzan egitea funtsezkoak izan dira.
Plan Estrategiko hau 2022-2024 aldian garatzen ari da. Ze urrats eman dituzue orain arte?
Lehen urratsa figura profesional bat txertatzea izan zen: esku-hartze komunitarioko teknika, eginda genituen plan guztiak harmonizatu eta ordenatzeko, eta, ondoren, landa-lan bat egiteko, aurre egin nahi genien erronkak identifikatzeko. Lehen txosten horren ondorioz, gizarte-eragile bat "adinekoen kontseilua" bultzatzeko beharra baloratu zen, hainbat gizarte-eragilek osatua. Urte betez aurrera eraman den prozesua da, eta Bizipozek dinamizatu du.
Dokumentazioa aztertu ondoren, zahartze-estrategia berriak sortzeko proposamenak eta proiektuak egitea da asmoa. Kontseilua organo aholku-emailea da, haiek dira gure bazkide nagusia zahartze aktiboko politikak txertatzeko. 15 pertsonak parte hartzen dute, eta 5 Zumarraga Lagunkoiako talde eragiletik datoz.
Sailean lan egiteko duzuen modua egokitu behar izan duzue plan hau gauzatu ahal izateko?
Eboluzioa etengabea da, eta aldatu behar den lehenengo gauza sailaren beraren ikusmoldea da. Baina dena ez dago Gizarte Zerbitzuen arloarekin lotuta. Guk argi geneukan pertsonen beharrak ez daudela zatikatuta, eta, beraz, ikuspegi horretatik, barne-pedagogia handia egin behar izan dugu. Ikuspegia integrala eta zeharkakoa izan behar da.
Nola aurreikusten duzue Plan honek Zumarragako biztanleen bizikidetza eta zaintza hobetzea?
Diagnostiko bat eta plan bat egiten direnean, beti aurreikusten da inpaktu bat. Ildo horretan, ELKARZAINDUZek inpaktu positiboa aurreikusten du prebentzioan eta pertsonarengan oinarritutako kalitatezko arretan. Lankidetzarekin premiei aurrea har diezaiekegu.
Zaindu eta zainduko den Zumarraga ere sustatu eta eraiki nahi dugu, autozainketa da gakoa. Horregatik, banakako eta taldeko beharrak hobetzeko espazioak sortu nahi ditugu.
Eta beste inpaktuetako bat da eragile bat izatea, sistemen arteko lankidetza sustatzea, gizarte zibila kontuan hartuta, haren erabakiak garrantzitsuak baitira politika publikoak garatzeko orduan.
Plan berritzailea da. Uste duzue beste udalerri batzuetara estrapolatu daitekeela?
Oso une nahasian gaude, zalantza askorekin eta arrisku sozial handiekin: nahi gabeko bakardadea, osasun mental oso ahula duten gazteak, harreman sarerik ez izatea... Eta udalerri guztiok bizi dugun zerbait da. Nik uste dut eredu estrapolagarria dela, nahiz eta gero leku bakoitzera egokitu behar izan. Esperientziak partekatzea oso garrantzitsua da.